Woensdag 28 september 2022
Een veilige en stabiele omgeving is één van de belangrijkste levensbehoeften. Het staat niet voor niets aan de basis van de piramide van Maslow, één treetje boven eten, drinken en slapen. De meeste mensen vluchten wanneer het in eigen land te onveilig wordt. Bij Vluchtelingenwerk Nederland helpen ze hen om weer in een veilige omgeving te komen.
Bestaanszekerheid
En dat gaat om meer dan alleen een dak boven je hoofd. Celia Nitrauw is teamleider bij Vluchtelingenwerk Nederland in Deventer, samen met haar collega Gerda. Met maatschappelijke begeleiding helpen ze statushouders aan bestaanszekerheid. Dat zijn mensen die ten minste vijf jaar in Nederland mogen blijven, of in ieder geval zo lang het in hun thuisland onveilig voor hen is. Een belangrijke bijdrage dus aan SDG 16: Vrede, justitie en sterke publieke diensten.
Zodra een vluchteling een verblijfsvergunning heeft gekregen, helpt het team van Nitrauw hem of haar verder. Want de eerste stap is onderdak vinden. “Elke gemeente reserveert daarvoor huizen, wij houden een lijst bij met woningzoekenden. Is er een woning vrij, dan kijk ik welk gezin of persoon daar het beste in past. Gezinnen hebben vaak snel een woning, voor alleenstaanden is dat een stuk moeilijker.” Het is zaak dat het niet te lang duurt, want een woonadres is veelal noodzakelijk voor allerlei regelingen. Ook daar helpen de maatschappelijke begeleiders hen mee.
Bureaucratie
Een land met een democratie is meestal ook een land met veel bureaucratie. Een doolhof waarin ook geboren Nederlanders nog weleens verdwalen. “Ik heb hier eens een vrijwilliger gehad die in tranen was, zo wanhopig werd ze van alle bureaucratie. Het is heel ingewikkeld. Vanaf dat je hier komt moet je heel veel documenten verzamelen en aanleveren, handtekeningen zetten, regelingen aanvragen, je financiën bijhouden. En het verschilt per persoon en land van oorsprong hoe handig die er in is.”
Het gaat steeds beter, vertelt Nitrauw. Vooral sinds de gemeente sinds 1 januari 2022 verantwoordelijk voor de inburgering. Ze krijgen een eigen contactpersoon en meerdere gesprekken voor een inburgerplan. Dat scheelt. “De mensen die onder de oude wet vallen, de zogenoemde ‘oudewetters’, zijn zelf verantwoordelijk voor hun inburgering, waarvoor zij een lening moeten afsluiten. Voor de ‘nieuwewetters’ is de gemeente verantwoordelijk. De samenwerking met de gemeente verloopt goed.”
Zelfredzaamheid
Doel is om de statushouders - “ik zeg liever mensen”, aldus Nitrauw – in achttien maanden naar zelfredzaamheid te helpen. “Dat gaat stapsgewijs. In het begin ontzorgen we ze echt, dan wordt alles voor hen geregeld. Maar langzamerhand gaan we ze steeds meer helpen en ondersteunen. Als ze het na achttien maanden zelf kunnen, dan laten we ze los. Lukt dat nog niet, dan blijven ze nog even.” Uiteraard hoeven ze het daarna niet helemaal alleen te doen. De organisatie verzorgt spreekuren waar ze met al hun vragen terecht kunnen.
Het is dankbaar werk, vindt Nitrauw. “Je begint met iemand die, wat hard gezegd, hulpbehoevend is. Iemand die nog niet veel zelfstandig kan. Je ziet ze gaandeweg helemaal opbloeien. Ze spreken de taal steeds beter en ze komen meer op hun plek. Het lezen van brieven gaat steeds makkelijker. En kinderen passen zich heel snel aan, helemaal als ze naar school gaan.”
En natuurlijk is er ook dat psychische deel. Het trauma. “Iedereen heeft een vluchtverhaal, al praten ze daar niet veel over. Vaak komt dat pas als alles achter de rug is, wanneer ze hun plek hebben gevonden. We kunnen ze dan altijd doorverwijzen naar de hulpverlening, daar hebben we ook contacten mee.”
‘Het enige wat ze willen is een bestaan opbouwen in een veilig land’
Veiligheid
Nitrauw doet het werk vanuit een intrinsieke motivatie. “Het is zo belangrijk dat iedereen goed kan deelnemen aan de samenleving. Deze doelgroep gaat me aan het hart. Ze hebben alles achtergelaten, het enige wat ze willen is een bestaan opbouwen in een veilig land.” De recente beelden van de chaos in Ter Apel doet haar dan ook veel. “Die mensen hebben al zoveel meegemaakt. Het zijn mensen die veiligheid zoeken, een slaapplek.”
De vrijwilligers delen die motivatie, gelooft Nitrauw. En gelukkig zijn er veel mensen die iets willen doen. Bij Vluchtelingenwerk Nederland is er ook altijd plek voor nieuwe mensen. “We zoeken altijd maatschappelijk begeleiders, maar bijvoorbeeld ook mensen die voorlichting geven bij een azc, of aanwezig zijn als gastvrouw of gastheer. Ook juridische hulp kunnen we goed gebruiken. Dus kom vooral praten.”
www.vluchtelingenwerknederland.nl
Geschreven door: Yoni Pasman
Beeld van: Grietje Mesman
Tevens geplaatst in het Deventer Nieuws